SEO tiêu cực hay Negative SEO: Bạn có nên lo lắng?

Gần đây có rất nhiều lời bàn tán về SEO tiêu cực. Nó có thực sự xảy ra không? Nếu vậy, bạn có nên lo lắng không? Làm thế nào để bạn biết liệu ai đó đang cố gắng tấn công bạn bằng SEO tiêu cực? Và bạn nên làm gì để bảo vệ mình? Mục đích của bài viết này là làm sáng tỏ chủ đề này, và hy vọng sẽ giảm bớt phần nào nỗi sợ hãi tồn tại trong lĩnh vực này.

Negative SEO là gì?

Negative SEO, còn được gọi là ‘SEO tiêu cực’ bởi những người làm SEO tại Việt Nam, đề cập đến việc đối thủ cạnh tranh sử dụng các chiến thuật ‘SEO mũ đen’ để cố gắng làm tổn hại đến sự xếp hạng của một hoặc nhiều trang web đối thủ. Hành vi này không chỉ thiếu đạo đức mà còn đôi khi có thể bất hợp pháp.

Có một số loại tấn công Negative SEO phổ biến:

1. Xây dựng liên kết chất lượng thấp: Đây là loại tấn công phổ biến nhất và không phức tạp. Đối thủ sẽ tạo hàng nghìn liên kết ngược (backlink) chất lượng thấp đến trang web của bạn để làm kỳ công và làm giảm thứ hạng của bạn. Điều này thường được thực hiện một cách dễ dàng và có chi phí thấp. Một số trang web thậm chí bán hàng triệu liên kết ngược với giá rất thấp.
2. Gửi yêu cầu xóa liên kết giả mạo: Đối thủ có thể gửi yêu cầu giả mạo để loại bỏ các liên kết chất lượng cao trên trang web của bạn. Điều này có thể làm mất đi những liên kết quan trọng cho sự xếp hạng của bạn.
3. Đánh giá giả mạo và tiêu cực: Đối thủ có thể để lại các đánh giá giả mạo và tiêu cực trên trang web của bạn hoặc trang thương mại điện tử của bạn. Điều này có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín của bạn.
4. Lấy cắp dữ liệu và tấn công mạng: Negative SEO có thể bao gồm cả việc lấy cắp dữ liệu từ trang web của bạn hoặc thậm chí các hình thức tấn công mạng khác nhau.

Để phát hiện và đánh bại các cuộc tấn công Negative SEO, quá trình giám sát liên tục và thực hiện biện pháp bảo mật trực tuyến là rất quan trọng.

Negative SEO có thực sự hoạt động không?

Theo lập trường chính thức từ phía Google đến năm 2021, thì câu trả lời là không. Thậm chí, nó không còn là một vấn đề mới và đã tồn tại trong nhiều năm qua.

Theo John Mueller, một Search Advocate của Google, Negative SEO thậm chí còn được gọi là một loại “meme” của ngày nay:

Cùng với đó, Gary Illyes, một đại diện khác của Google, cũng chia sẻ quan điểm tương tự:

“Chúng tôi đã xem xét hàng trăm trường hợp được cho là Negative SEO, nhưng không có trường hợp nào làm cho tôi thấy rằng đó chính là nguyên nhân gây hại cho một trang web. Mặc dù việc đổ lỗi cho Negative SEO có thể dễ dàng, thường thì thứ gây tác động đến lưu lượng truy cập không phải trả tiền lại là các yếu tố khác mà bạn không biết, như cập nhật thuật toán hoặc các vấn đề liên quan đến trang web của bạn.”

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia SEO cho rằng ý kiến từ Google không phải lúc nào cũng đại diện cho ý kiến tốt nhất. Vì vậy, dưới đây là quan điểm của tôi về Negative SEO:

Negative SEO vẫn có thể thực hiện, nhưng tác động của nó ít hơn so với trước đây.

Tại sao tôi có thể nói như vậy? Hãy để tôi giải thích lý do.

1. Google hiện tại đánh giá liên kết spam thay vì hạ cấp trang web. Penguin là một phần của thuật toán cốt lõi của Google, được tạo ra để phát hiện liên kết spam.Cách Penguin hoạt động trước năm 2016 là nếu một trang web có nhiều liên kết spam trỏ vào nó, trang web đó có thể bị giảm hạng trong kết quả tìm kiếm tự nhiên (nghĩa là xếp hạng giảm và lưu lượng truy cập giảm đi).Nhưng sau đó, Google ra mắt Penguin 4.0.Bây giờ, thay vì hạ cấp toàn bộ trang web, Google chỉ đánh giá liên kết spam và giảm giá trị của chúng. Điều này có nghĩa là Google cố gắng xác định và bỏ qua các liên kết chất lượng thấp để chúng không ảnh hưởng đến xếp hạng của bạn.Điều này làm cho việc sử dụng Negative SEO trở nên khó khăn hơn.
2. Penguin 4.0 “chi tiết” hơn. Penguin trước đây được sử dụng để hạ cấp toàn bộ trang web có liên kết spam. Nếu bạn bị tấn công Negative SEO trên một trang cụ thể, Penguin sẽ phạt toàn bộ trang web của bạn và giảm hạng toàn diện.Tuy nhiên, từ khi có Penguin 4.0, mọi thứ không diễn ra như vậy nữa.Theo thông báo chính thức từ Google, Penguin 4.0 hiện đã trở nên chi tiết hơn. Nó giảm giá trị các liên kết spam dựa trên tín hiệu thư rác, thay vì ảnh hưởng đến toàn bộ xếp hạng trang web.Điều này có nghĩa là Google cố gắng bỏ qua các liên kết spam mà không ảnh hưởng đến xếp hạng chung của trang web của bạn.Trong trường hợp tấn công Negative SEO, khả năng thành công thấp hơn nhiều so với trước khi có Penguin 4.0. Thậm chí nếu tấn công thành công, Google có thể không hạ cấp toàn bộ trang web của bạn.
3. Mô hình kinh doanh dựa trên Negative SEO không hiệu quả. Negative SEO thường được sử dụng bởi các chủ sở hữu trang web không thể cạnh tranh trong việc đạt được thứ hạng tự nhiên trên Google. Thay vì tập trung vào cải thiện trang web của họ, họ chọn sử dụng Negative SEO để “hạ gục” các đối thủ cạnh tranh đáng kể hơn họ trong kết quả tìm kiếm.Tuy nhiên, mô hình này không hiệu quả trong lâu dài. Google không muốn kết quả tìm kiếm của họ tràn ngập bởi các trang web spam. Nếu người dùng không thể tìm thấy thông tin hữu ích trên Google, họ sẽ chuyển sang các công cụ tìm kiếm khác hoặc ngừng sử dụng Google hoàn toàn.Vì vậy, Google đã phát triển Penguin và các công cụ khác để ngăn chặn Negative SEO và duy trì sự tin cậy của kết quả tìm kiếm.
4. Spam liên kết không phải là loại Negative SEO duy nhất. Negative SEO không chỉ liên quan đến việc spam liên kết. Người tấn công có thể hack trang web của bạn và chèn liên kết spam, đăng những đánh giá tiêu cực giả mạo trực tuyến hoặc thực hiện các hành động tàn độc khác.Vì vậy, việc phát hiện và ngăn chặn Negative SEO không chỉ là việc từ chối liên kết từ các trang web đáng ngờ. Ngày nay, đó là việc theo dõi sự hiện diện trực tuyến của bạn và thực hiện biện pháp bảo mật để bảo vệ trang web khỏi các hành vi độc hại.

Tóm lại, Negative SEO vẫn tồn tại nhưng ít tác động hơn so với trước đây, và Google đã phát triển các công cụ và thuật toán để ngăn chặn nó. Điều quan trọng là duy trì một trang web an toàn và tuân thủ các nguyên tắc tốt về SEO để bảo vệ mình khỏi những cuộc tấn công tiêu cực này.

Ví dụ về những thứ KHÔNG phải là SEO tiêu cực

Không ít lần tôi gặp khách hàng cho rằng đối thủ cạnh tranh của họ đang thực hiện tấn công SEO tiêu cực bằng cách tạo các liên kết xấu trỏ vào trang web của họ. Tuy nhiên, đây không phải lúc nào cũng đúng. Khi bạn kiểm tra hồ sơ backlink của mình và phát hiện một số liên kết kỳ quặc, tự hỏi: “Tôi không tạo ra những liên kết spam này, vậy ai đã làm điều này?” – đó chỉ là một phản ứng bình thường. Dưới đây là một số ví dụ về tình huống có thể gợi lên sự nghi ngờ về SEO tiêu cực, nhưng thực tế lại có lời giải thích khác cho điều đó:

Ví dụ #1: Các liên kết “kỳ lạ” không nhất thiết là liên kết xấu

Có một số trang web có liên kết đến hầu hết mọi trang trên internet. Chẳng hạn, các trang web như askives.com, mrwhatis.net, và m.biz (cùng với hàng trăm thư mục sao chép của m.biz) có liên kết đến nhiều trang web. Mặc dù có vẻ kỳ lạ, tuy nhiên, việc từ chối các liên kết này thường chỉ là biện pháp an toàn và không phải là SEO tiêu cực.

Ví dụ #2: Các liên kết trên trang web không đại diện cho tất cả liên kết xấu

Nếu bạn thấy một số liên kết trên trang web của bạn trong phần “Liên kết đến trang web của bạn” trong Công cụ Quản trị Trang web của Google, đừng hoảng sợ. Một liên kết toàn trang từ một trang web nổi tiếng như yellowpages.com có thể hoàn toàn hợp lý. Google có khả năng phân biệt giữa các liên kết toàn trang và các liên kết riêng lẻ.

Ví dụ #3: Những thói quen cũ có thể là nguyên nhân

Các liên kết spam có thể phát sinh từ những thói quen cũ của bạn. Nếu bạn đã mua gói xây dựng liên kết trong quá khứ hoặc từng thuê một công ty SEO, những liên kết không tự nhiên này có thể là kết quả của hành động trước đây.

Ví dụ #4: Liên kết từ một nhân viên hoặc người bạn

Đôi khi, các liên kết không tự nhiên có thể xuất hiện trên trang web của bạn khi một nhân viên hoặc người bạn đặt liên kết đó mà bạn không biết.

Ví dụ #5: Công ty SEO trước đây đã tạo các liên kết này

Nếu bạn từng thuê một công ty SEO, các liên kết không tự nhiên có thể đã được tạo ra bởi công ty đó. Điều này đôi khi xảy ra khi công ty SEO hứa rằng họ sẽ thực hiện SEO theo quy tắc của Google, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng như vậy.

Ví dụ #6: Bạn đã bị tấn công

Mặc dù có thể có những tấn công SEO tiêu cực, không phải lúc nào cảnh hack trang web cũng liên quan đến SEO tiêu cực. Một số trường hợp hack có thể không có mục tiêu SEO. Nếu bạn thấy các liên kết hoặc nội dung kỳ lạ trên trang web của bạn, hãy xem xét khả năng bạn đã bị tấn công và thực hiện biện pháp bảo vệ.

Dưới đây là cách để bạn kiểm tra và giám sát các liên kết không tự nhiên và xác định liệu bạn có đang bị tấn công hay không.

Dấu hiệu của những điều CÓ THỂ là SEO tiêu cực

Như tôi đã đề cập ở đầu bài viết, hầu hết các trường hợp nghi ngờ về SEO tiêu cực thường không phải là thực sự SEO tiêu cực. Tuy nhiên, cũng có những tình huống thực sự đáng chú ý. Dưới đây là một số loại liên kết và hành vi có thể xuất hiện khi ai đó đang thực hiện tấn công SEO tiêu cực:

1. Liên kết từ các diễn đàn nước ngoài: Sự tăng đột ngột của liên kết từ các trang web có tên miền quốc gia như .ru, .cz, .cn, .pl, .ro, .bg, .biz, .com.ar, .com.br và .info có thể là dấu hiệu của một cuộc tấn công.
2. Liên kết không tự nhiên từ bài đăng blog: Nếu bạn thấy một loạt liên kết không tự nhiên có từ khóa được cố định từ nhiều nguồn, đây có thể là dấu hiệu của SEO tiêu cực. (Chú ý rằng một liên kết toàn trang từ một nguồn đáng ngờ không nhất thiết là SEO tiêu cực.)
3. Liên kết từ các trang web đen tối: Một loạt các liên kết từ các trang web như trang web khiêu dâm, trang web cờ bạc, trang web cho vay ngắn hạn, và các trang web có nội dung đen tối khác có thể là dấu hiệu của SEO tiêu cực.
4. Chuyển hướng nhiều liên kết đến trang của bạn: Nếu bạn thấy có sự tăng đột ngột trong việc chuyển hướng từ nhiều trang web đến trang web của bạn, đặc biệt từ các trang web có vấn đề, đây có thể là dấu hiệu của một cuộc tấn công SEO tiêu cực.

Có nhiều kỹ thuật phức tạp khác có thể được sử dụng trong SEO tiêu cực, nhưng phần lớn các trang web sẽ không gặp phải chúng. (Tôi sẽ giải thích thêm về liệu bạn cần lo lắng hay không.) Tôi không định rõ tất cả các cách mà SEO tiêu cực có thể được thực hiện, để không truyền cảm hứng cho những kẻ xấu xa khác.

Một chiến thuật mà tôi muốn đề cập và bạn nên lưu ý là chuyển hướng các trang web bị phạt đến trang web của bạn. Hãy kiểm tra trang web của bạn trên ahrefs.com. Bạn không cần phải đăng ký để xem liệu bạn có chuyển hướng từ trang web nào đó hay không. Cuộn xuống đến phần “Loại liên kết ngược” và sau đó chọn “Chuyển hướng”.

Tuy nhiên, không phải tất cả các chuyển hướng đều tiêu cực. Nếu bạn có các chi nhánh hoặc lý do hợp lệ khác để chuyển hướng từ trang web này đến trang web khác, điều này thường không gây hại. Google đã đưa ra lời khuyên mâu thuẫn về vấn đề này. Một điểm mạnh trong biện pháp bảo vệ của bạn có thể là việc xem xét những liên kết và chuyển hướng này để biết liệu chúng có tiềm năng gây hại cho bạn hay không.

Bạn có nên lo lắng về SEO tiêu cực?

Hãy tưởng tượng rằng bạn phát hiện dấu hiệu cho thấy một ai đó đang tấn công trang web của bạn bằng các liên kết không tự nhiên. Câu hỏi lớn là liệu điều này có ảnh hưởng đến thứ hạng của bạn trên Google không? Google thực sự đã làm việc rất chăm chỉ để bảo vệ các trang web khỏi các loại liên kết tiêu cực này.

Và, để làm sáng tỏ, tôi muốn nhấn mạnh rằng cho đa số độc giả, bạn KHÔNG CẦN PHẢI LO LẮNG VỀ SEO TIÊU CỰC. Vâng, bạn đã nghe đúng rồi. Tôi thực sự muốn đề cập đến việc rằng hầu hết các trang web không cần phải lo lắng. Tuy nhiên, có điều mà bạn nên biết.

Tôi tự hỏi, liệu có ai trong số bạn đọc đang nói trong lòng, “Tôi không đồng ý với điều này! Tôi biết SEO tiêu cực thực sự có hiệu quả vì tôi đã sử dụng nó trên hàng trăm trang web.” Hoặc có thể bạn đang nghĩ, “Tôi chắc chắn rằng SEO tiêu cực hoạt động, bởi vì trang web của tôi đã bị xếp hạng thấp.” Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ quan điểm của mình về loại trang web có thể bị ảnh hưởng bởi một cuộc tấn công SEO tiêu cực dựa trên liên kết:

1. Trang web trong các lĩnh vực cạnh tranh cao và kiếm lợi nhuận cao: Những người thực hiện SEO tiêu cực trong các ngành này thường sở hữu nhiều kiến thức về các phương pháp phức tạp có thể đem lại hiệu quả. Họ có thể dành hàng giờ để khám phá những lỗ hổng trong thuật toán của Google để đánh bại đối thủ. Khi Google điều chỉnh thuật toán để ngăn chặn các phương pháp này, những người này cũng sẽ dành thời gian nghiên cứu để tìm cách vượt qua. Họ có ngân sách lớn để tiêu vào cuộc tấn công SEO tiêu cực. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và trung bình, thuê một người để thực hiện một cuộc tấn công SEO sâu rộng có thể tốn kém hơn so với các chi phí liên quan đến việc thực hiện các chiến lược SEO thông thường trên trang web của họ.
2. Trang web có lịch sử về liên kết thao túng: Nếu trước đây bạn đã bị phạt vì liên kết thủ công hoặc bị ảnh hưởng bởi thuật toán Penguin, bạn nên cẩn trọng hơn với các liên kết không bình thường trỏ đến trang web của bạn. John Mueller đã đề cập đến một tình huống mà Google có thể không thể xác định được liệu các liên kết xấu có vẻ giống với SEO tiêu cực hay không, bởi vì trang web có quá nhiều tín hiệu cho thấy chủ sở hữu tham gia vào webspam. Anh ấy cho rằng Google có thể không biết xác định được điều gì thuộc về việc phải xử lý tất cả các tín hiệu này.

Với những trường hợp như vậy, nếu có sự biểu hiện của SEO tiêu cực đang nhắm vào trang web của bạn, phương tiện tốt nhất bạn có là thực hiện giám sát liên kết ngược của bạn hàng tháng.

Nếu bạn hoạt động trong một thị trường cạnh tranh hoặc có lịch sử bị phạt và phải thực hiện việc dọn dẹp liên kết, thì việc định kỳ kiểm tra các liên kết ngược là điều quan trọng. Thường xuyên kiểm tra backlink hàng tháng là một tốt để phát hiện và dọn dẹp các liên kết không tự nhiên. Tuy nhiên, nếu bạn đang chịu một cuộc tấn công mạnh mẽ với liên kết không tự nhiên xuất hiện hàng ngày, bạn nên xem xét việc thực hiện dọn dẹp sau mỗi tuần hoặc hai tuần.

Kiểm tra liên kết hàng tháng cũng không phải là một ý tưởng tồi cho các trang web ít có nguy cơ tiếp xúc với SEO tiêu cực. Qua việc này, bạn có thể dễ dàng theo dõi các liên kết mới và có cơ hội tối ưu hóa chiến lược liên kết của mình. Ví dụ, nếu bạn thấy một số người đã tham gia vào việc giới thiệu sản phẩm của bạn thông qua liên kết từ các diễn đàn, bạn có thể tạo thêm nội dung liên quan đến sản phẩm và thực hiện chiến dịch tiếp cận email để thu hút thêm nhiều liên kết hơn.

Nhưng có lẽ bạn đặt câu hỏi, tại sao nên thực hiện kiểm tra liên kết thường xuyên khi Google nói rằng họ có khả năng phát hiện và giảm giá SEO tiêu cực? Lý do đằng sau đó là bạn đang dựa vào một thuật toán, và thuật toán không thể luôn luôn chính xác 100%. Dưới đây là một số tường thuật từ John Mueller của Google về độ chính xác của họ trong việc phát hiện và giảm giá SEO tiêu cực:

“Đây là tình huống khó khăn và không phải là điều gì mà chúng tôi muốn nói rằng chúng tôi có thể đảm bảo rằng chúng tôi luôn làm đúng 100%. Nhưng, từ những trường hợp tôi đã xem xét, tôi nghĩ rằng chúng tôi đã hoàn thành công việc khá tốt.”

“Chúng tôi làm việc rất chăm chỉ để đảm bảo rằng các hiệu ứng của bên thứ ba như vậy không đóng một vai trò nào đó trong kết quả tìm kiếm.

Đó là điều mà chúng tôi không thể đảm bảo tuyệt đối rằng chúng tôi sẽ luôn làm đúng. Vì vậy, nếu bạn thấy một cái gì đó như thế này, bạn có thể cho chúng tôi biết về điều đó.”

“Ví dụ: nếu bạn đang xem các liên kết trong Công cụ quản trị trang web, tôi có thể tiếp tục và gửi tệp từ chối cho các liên kết đó. Mặc dù vậy, nói chung, chúng tôi nhận ra những tình huống này và xử lý chúng một cách thích hợp.”

Tóm lược

Trong bài viết này, tôi đã trình bày nhiều thông tin và hy vọng rằng sẽ không gây nhầm lẫn cho bạn. Chủ đề về SEO tiêu cực thực sự khá phức tạp. Google đã đưa ra các tuyên bố khá mâu thuẫn: một mặt họ nói, “Đừng lo lắng về nó,” nhưng mặt khác, họ gợi ý rằng từ chối liên kết spam là một ý tưởng không tồi, thậm chí khi chúng không phải do bạn tạo ra. Dưới đây là những điểm quan trọng từ bài viết:

1. Không phải tất cả những gì trông giống SEO tiêu cực đều là SEO tiêu cực. Mọi trang web đều có các liên kết kỳ quái trỏ đến họ, và bạn không nên luôn tưởng tượng rằng tất cả những liên kết đó đều do đối thủ cạnh tranh tạo ra.
2. Một loạt liên kết kỳ quặc xuất hiện đột ngột có thể là dấu hiệu của một cuộc tấn công.
3. Trong hầu hết các trường hợp, nếu một trang web bị tấn công bởi đối thủ cạnh tranh trỏ các liên kết spam vào đó, các thuật toán của Google thường sẽ bỏ qua những liên kết này, và bạn không thấy sự thay đổi trong thứ hạng của bạn.
4. Nếu bạn hoạt động trong một thị trường ngách cạnh tranh cao, có nhiều khả năng bạn sẽ trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công SEO tiêu cực tinh vi.
5. Nếu bạn đã có lịch sử tạo nhiều liên kết không tự nhiên, bạn cũng có thể trở thành mục tiêu, vì Google có thể không phân biệt giữa liên kết spam của bạn và các liên kết tấn công.
6. Các trang web không ở trong các thị trường cạnh tranh cao và không tham gia vào việc tạo liên kết gian lận thường không cần lo lắng về SEO tiêu cực.
7. Trong mọi trường hợp, nếu bạn có sự nghi ngờ về việc bị tấn công SEO tiêu cực, bạn nên thường xuyên kiểm tra liên kết của mình và gửi tệp từ chối.

SEO tiêu cực luôn là một đề tài thú vị để thảo luận. Bạn có từng bị ảnh hưởng không? Bạn đã thực hiện kiểm tra hàng tháng không? Bạn cảm thấy Google có hiệu quả trong việc ngăn chặn SEO tiêu cực không?